بلاگ
نقش آنزیم ها در صنعت آرایشی و بهداشتی
امروزه ردپای پیشرفت علم بیولوژی و بیوتکنولوژی در تمام صنایع و علوم پزشکی دیده میشود و یکی از پرکاربردترین این موارد، نقش آنزیمها در صنعت آرایشی و بهداشتی است که بطور گسترده ای در حال افزایش است. اما قبل از ورود به دنیای آنزیمها در علوم زیبایی و بهداشتی بهتر است که راجع به آنزیمها و نقش آنها صحبت کنیم.
آنزیمها نوعی پروتئین هستند که بطور طبیعی در تمام سلول های موجودات وجود دارند. آنها در سلولها نقش کاتالیزور (تسریع کنندههای واکنشهای شیمیایی) را بازی می کنند. در دما و pH سلولی، واکنشهای شیمیایی درون آن به کندی صورت میگیرند ولی در حضور آنزیمها سرعت واکنشهای درون سلولی افزایش مییابند.
هر آنزیم با توجه به شکل ویژه خود به مولکولهای مشخصی میتواند متصل شود و به این صورت وارد واکنش گردد. این شکل و جایگاه خاص همانند ساختار قفل و کلید است که برای هر قفل (آنزیم) یک کلید (مولکول) وجود دارد. قرار گرفتن مولکولها در این ساختار باعث میشود که با صرف کمترین انرژی، مولکولی جدید بوجود آید.
آنزیمها در درون سلولها تنوع زیادی دارند و هر دسته از آنها بر روی گروه خاصی از ترکیبات فعالیت میکنند. مثلا آنزیم پروتئاز، بر روی پروتئینها اثر میگذارد و ساختمان پروتئینها را میشکند یا اصطلاحا لیز میکند. آنزیم لیپاز، چربیها را میشکند و آنزیم آمیلاز باعث شکسته شدن مولکولهای قندی میشود. عملکرد طبیعی همه سلولها به فعالیت همه آنزیمها و پروتئین ها در درون آن وابسته است تا نتیجه آن عملکرد طبیعی اندامها باشد.
در بدن ما نیز آنزیمها در گوارش، بازسازی بافتها، ترمیم سلولی و ارسال پیامهای بیوشیمیایی نقش دارند. همچنین برخی دیگر از آنزیمها نقش آنتی اکسیدانی قوی را بازی میکنند و از ایجاد رادیکالهای آزاد و بروز پیری زودرس و سرطان جلوگیری میکنند. آنزیمها حتی در چرخه تولید انرژی سلولی (ATP) نقش مهم و اساسی دارند.
در صنایع گوناگون نیز از آنزیمها برای موارد مختلف استفاده میکنند، مثلا در صنایع غذایی برای بهبود کیفیت طعم مواد غذایی، در صنعت نساجی برای نرم کردن و زدودن ناخالصیها از روی پارچهها، در محیط زیست جهت حذف آلودگیها و حتی با تخمیر قندهای گیاهی جهت تولید سوختهای زیستی از آنزیمها استفاده میشود. در صنعت آرایشی و بهداشتی و در مراقبتهای پوست و مو از آنزیمها برای حذف سلولهای مرده، آلودگی های سطحی پوست و باز کردن منافذ باز استفاده میشود.
حال که راجع به آنزیمها و نقش کلیدی آنها صحبت کردیم، میخواهیم با جزئیات بیشتری درباره فعالیت آنها در مراقبتهای پوستی بپردازیم.
آنزیم ها با قابلیت شگفت انگیزشان در محصولات مختلف مراقبت پوست و مو با حذف مواد زائد و ناخواسته، چربیهای اضافه و سلولهای مرده، به بهبود ظاهر پوست و پاکسازی آن کمک میکنند.
بر روی سطح پوست و مو، آلودگیهای محیطی، چربیهای مازاد، سلولهای مرده و حتی میکروارگانیزمها دیده میشوند. حذف این ترکیبات زائد از روی پوست و مو نیازمند مقادیر زیادی شوینده میباشد. شویندهها برای شستشوی پوست و مو باید به آلودگیها متصل شوند و برای این کار نیز به زمان نیاز دارند. هر چقدر اندازه مولکولهای آلودگی بزرگتر باشند، برای شستشوی کامل آنها به زمان بیشتری احتیاج است. حال آنکه مصرف بیش از حد شویندهها نه تنها به محیط زیست آسیب میزنند بلکه استفاده زیاد آنها در شویندهها منجر به خشکی و آسیب بیشتر سد دفاعی پوست میشوند و رطوبت لازم را نیز از روی پوست و مو برمیدارند.
حال تصور کنید که از آنزیمها در شویندهها استفاده کنیم!
یک اتفاق شگفت انگیز در انتظار ماست. آنزیم ها کمک میکنند تا آلودگیهای روی سطح پوست و مو به قطعات خیلی کوچک شکسته شوند و در نتیجه با مصرف شویندههای کمتر بازدهی شستشو بالا رفته و با صرف زمان کمتر، قدرت پاک کنندگی محصول نیز بهبود یابد. گفته میشود آنزیمها سرعت پاکسازی پوست را بین 102 تا 104 برابر افزایش میدهند.
افرادی که کف سر چربی دارند همواره از چربی زیاد و بوی نامطبوعی که در اثر فعالیت میکروارگانیزمها بوجود می آید، ناراضی هستند و یکی از دغدغههای آنها نیز رفع همین بوی بد میباشد. در شامپوهای کنترل کننده چربی نوپریت (نوپری پیور)، شامپو ضد ریزش نوپریت (نوپری فورت جی) و شامپو کف سر چرب-موی خشک نوپریت (نوپری ویت میکس) برای اولین بار و به شکلی نوآورانه از کمپلکسهای آنزیمی در بستری از ترکیبات مرطوب کننده طبیعی استفاده شده است تا هم مشکل بوی نامطبوع کف سر رفع گردد و هم با مصرف کمتر شوینده، آسیب کمتری نیز به بافت پوست و مو وارد شود. ضمن اینکه بستر ترکیبات مرطوب کننده، رطوبت را به پوست و ساقه موها برمیگردانند.
بهره مندی از آنزیم ها راهی نوین و روشی مطمئن و موثر در صنعت آرایشی و بهداشتی است که امروزه به جهت بهبود روتینهای مراقبت از پوست و مو بکار میروند. استفاده صحیح از آنزیم ها هم در شفاف شدن ظاهر پوست کمک می کنند و هم با شکستن آلودگیها از سطح پوست و مو، پاک کنندگی ایمن و بدون آسیب را به پوست و مو میدهند. در نتیجه آنزیمها در مراقبتهای پوست و مو سطح کاملا جدیدی از درخشندگی، شادابی و طراوت را باز میگردانند.
شایان ذکر است، کمپلکس آنزیمی پاک کننده بکار رفته در شامپوهای نوپریت بنام زایموهیر (Zymo hair) در شرکت دانش بنیان و معتبر IRA در ایتالیا ساخته میشوند و در ایران تنها در محصولات نوپریت بصورت اختصاصی استفاده میشوند.